Пилсемпе кӗлӗсем

366-мӗш кӗлӗ

Пирӗн ялта ӗлӗк виҫӗ ҫулта пӗрре уй чӳк тӑватчӗҫ. Ӑна яланах ҫулла Ҫимӗк иртсен тӑватчӗҫ. Уй чӳк тумалли вырӑн Вӑрманкасси патӗнче вӑрман хӗрӗнчеччӗ. Унта вӑкӑр е тиха пусса чӳклетчӗҫ. Уй чӳк тума кашни килтен кӗрпе, ҫӑнӑх, ҫу пуҫтаратчӗҫ. Уй чӳкӗпе аппаланни ик-виҫ куна пыратчӗ. Чӳк яшкине те, пӑттине те пысӑк хурансемпе пӗҫеретчӗҫ. Яшки пиҫнӗ ҫӗре пӗтӗм халӑха ҫиме чӗнетчӗҫ. Унта вара кашни килтен икшер-виҫшер ҫын, арҫынӗ-хӗрарӑмӗ ачи-пӑчипе чӳк яшки ҫиме каятчӗҫ, чашӑк-кашӑкӗсене килтен илсе каятчӗҫ. Пурте шур кӗпе тӑхӑнатчӗҫ. Халӑх нумай пухӑнатчӗ. Чӳк йӗркине, чӳк кӗллисене ӑста пӗлекен ватӑсем мала тӑрса хӗвел тухӑҫ еннелле пӑхса кӗлӗсем каласа чӳклетчӗҫ, чӳклесе пӗтерсен ҫынсене ҫерем ҫине ӗречӗ-речӗпе лартатчӗҫ те чӳк шӳрпине чашӑксем ҫине антарса парса ҫитеретчӗҫ, ашне те валеҫсе паратчӗҫ. Юлашкинчен пӑттине те парса ҫитеретчӗҫ. Ҫукрах ҫынсене (чухӑн пурӑнакансене) яшкине чӗреспе киле те парса яратчӗҫ. Ҫамрӑк чухне чӳк яшкине ҫиме эпӗ хам та нумай кайнӑ.

Халӑх чӳкне яла пӗр-пӗр усал инкек-синкек килсен те тӑватчӗҫ: выҫлӑх, мур е ҫавӑн пекки мӗн те пулсан.