Пилсемпе кӗлӗсем

665-мӗш кӗлӗ

Хӗр илме кайнӑ ҫынсене тата ҫӗнӗ мӑшӑра урайне шурӑ простынь сарса кӗтсе илеҫҫӗ. Алӑкран кӗрсенех кил хуҫи ҫӗнӗ кине пыллӑ сӑра тыттарать. Ҫапла сӑмахсем калать:

Телейлӗ пурнӑҫ сӗнетӗп. Пӗр-пӗрне юратӑр, ваттисене хисеплӗр, кил-ҫурта ҫирӗплетӗр.

Ҫӗнӗ кин васкамасӑр ӗҫсе ярать. Васкама юрамасть. Унтан кил хуҫи хӗрарӑмӗ ҫу хыптарать, ҫапла калать:

Чӗлхӳ-ҫӑвару услам ҫу пек ҫемҫе пултӑр, пурнӑҫӑр услам ҫупа сӗрнӗ пек ӑнса пытӑр.

Каччӑн ашшӗпе амӑшӗ ҫӗнӗ ҫынсене чӑлантан (тӗпелтен) ҫавӑтса тухаҫҫӗ. Хӑйсем сӗтел хушшине лараҫҫӗ. Ҫӗнӗ ҫынсем чӗркуҫленсе лараҫҫӗ. Каччӑ сылтӑм аллипе ашшӗн ури пуҫӗнчен, ҫӗнӗ кин хунямӑшӗн ури пуҫӗнчен тытать. Ваттисем пурте сӗтел хушшинче лараҫҫӗ. Кил хуҫи халаллать, пиллет:

Ачам, Сантӑр, кинӗм, Укахви. Тӳрӗ пурӑнӑр, ваттисене сума сӑвӑр. Килти сӑмаха яла ан кӑларӑр, ялтине киле ан кӳртӗр. Ачаллӑ-пӑчаллӑ, выльӑхлӑ-чӗрлӗхлӗ, ҫӑкӑрлӑ-тӑварлӑ пулӑр. Пехил!

Сӗтел ҫине пушӑ турилкке пырса лартаҫҫӗ. Вӑл (ашшӗ) ун ҫине пурҫӑн кӗпе хурать те пӗр черкке эрех ӗҫет. Амӑшӗ ҫапла пил парать:

Ывӑлӑм, кинӗм, тӳрӗ пурӑнӑр. Ҫын сӑмахне ан итлӗр. Тӗрлӗ ҫын пулать. Пӗри юриех вӑрҫтарма тем сӑмахсем калать, тепри аван пурӑннине кураймасӑр кӑтӑртать. Хушшӑра ҫын ан кӳртӗр. Хушшӑра ҫын кӳртсен, ҫемье хушши пӑсӑлатех ӗнтӗ. Ӑҫта та пулсан кайнӑ чух пӗр-пӗринчен ыйтса кайӑр. Ыйтса кайни аван япала вӑл. Хӑвӑр пӗлмен ӗҫ ҫинчен ватӑсенчен ыйтса пӗлӗр. Урӑх нимӗн те калаймӑп. Манран пехил!

Турилкке ҫине тутӑр хурать те эрех ӗҫет. Каччӑ хреснамӑшӗ:

Аллӑр хуҫӑлсан, ҫаннӑр ӑшне чикӗр. Урӑр хуҫӑлсан, атӑ ӑшне чикӗр. Чашкӑ-тиркӗ те шӑлтӑртатмасӑр пулмасть. Ҫемье хушшинче те мӑкӑр-макӑр пулма пултарать. Ӑна пурне те ҫынна ан пӗлтерӗр. Пехил!

Турилкке ҫине кис чӑлха хурать те эрех ӗҫет. Ҫӗнӗ кин хреснамӑшӗ:

Килнӗ тӑванӑрсене ырӑ кӗтсе илсе ырӑ ӑсатса ярӑр. Килнӗ ҫынна ҫӑкӑр-тӑвар астивтерсе яма тӑрӑшӑр. Хӑвӑра хӑвӑр пысӑка ан хурӑр. Пехил!

Турилкке ҫине укҫа хурать те эрех ӗҫет. Ыттисем те пехиллесе турилкке ҫине укҫа е япала хураҫҫӗ, эрех ӗҫеҫҫӗ. Туй пуҫланать.

Статьясем

Шырав

Пайсем

Ҫавӑн пекех пӑхӑр