402-мӗш кӗлӗ
Ҫӗнӗ тырра чӳклеме тӑхӑр хӑпарту пӗҫереҫҫӗ. Малтан пӗр хӑпартӑва Турра чӳклеҫҫӗ. Ӑна алӑк умне илсе тухаҫҫӗ те ак ҫапла калаҫҫӗ:
Эй, пӗсмӗлле! Тав тӑватӑп, пуҫҫапатӑп, Турӑ, ҫырлах, Сана ҫӗнӗ хӑпартупа асӑнатӑп, витӗнетӗп, ҫырлах, Турӑ. Ҫак эсӗ панӑ тивлетпе асӑнатӑп, ӳлӗмрен те тырра тӑррине чакан пек пар, тӗпне хӑмӑш пек пар, пуҫ ҫумне пуҫ хуш, шӑл ҫумне шӑл хуш, пӗр пӗрчӗ акса пин пӗрчӗ илмелле пар, перекетне пар, иксӗлми тивлетне пар, выҫса килекене тӑрантарса ямалӑхне пар, сивӗре шӑнса килекене ӑшӑтса ямалӑхне пар, пирӗн айван кӗллӗмӗрсене хапӑл ил.
Пуҫҫапаҫҫӗ. Иккӗмӗш хӑпартӑва Турӑ амӑшне чӳклеҫҫӗ. Ӑна та ҫак сӑмахсенех калаҫҫӗ. Виҫҫӗмӗш хӑпартупа Пӳлӗхҫе чӳклеҫҫӗ.
Ҫырлах, ырӑ Пӳлӗхҫӗ! Пур тӗлтен те эсӗ усра, сыхла, ҫилтен-тӑвӑлтан та сыхла, усал ҫумӑрӗнчен-пӑрӗнчен те сыхла, ҫырлах, сана ӑшӑ хӑпартупа асӑнатӑп. Ман айван кӗллӗме хапӑл ил, ҫырлах.
Ӳксе пуҫҫапаҫҫӗ. Тӑваттӑмӗш хӑпартупа — Пӳлӗхҫӗ Амӑшне. Ӑна та ҫак сӑмахсенех калаҫҫӗ. Пиллӗкӗмӗш хӑпартупа Хӗвеле авантарах пӑхтӑр тесе чӳклеҫҫӗ.
Ҫырлах, ырӑ Хӗвел, сана асӑнатӑп, витӗнетӗп ӑшӑ хӑпартупа, эсӗ те тырра-пулла ҫапла ӑшӑ питӳпе ӑшӑтса ӳстер, вӑхӑтра чипер алла илмелле ту, ҫырлах.
Пуҫҫапаҫҫӗ. Улттӑмӗш хӑпартӑва — Хӗвел амӑшне, ҫиччӗмӗшне ҫӗре чӳклеҫҫӗ:
Ҫырлах, ырӑ Ҫӗр, сана асӑнатӑп, витӗнетӗп. Эс те тӑррине чакан пек ту, тӗпне хӑмӑш пек ту, пуҫ ҫумне пуҫ хуш, ҫырлах.
Пуҫҫапаҫҫӗ. Саккӑрмӗш хӑпартӑва Ҫӗр амӑшне чӳклеҫҫӗ. Ӑна та ҫак сӑмахсене калаҫҫӗ. Тӑххӑрмӗш хӑпартӑва Ҫӗр хаярне параҫҫӗ.
Ҫырлах, Ҫӗр хаярӗ, сана асӑнатӑп, витӗнетӗп, эс ан кӳрен, ан сӑхлан, чипер алла илмелле ту, ҫырлах.
Ҫӗн тырра пӑтӑ чӳклеҫҫӗ. Ӑна та тӑхӑр хуран тӑваҫҫӗ. Вӗсене те ҫаплах, хӑпарту пекех, малтан Турра, иккӗмӗшне - Тур Амӑшне, виҫҫӗмешне — Пӳлӗхҫе, тӑваттӑмӗшне Пӳлӗхҫӗ Амӑшне, пиллӗкӗмӗшне — Хӗвеле, улттӑмӗшне — Хӗвел амӑшне, ҫиччӗмӗшне — Ҫӗре, саккӑрмӗшне — Ҫӗр амӑшне, тӑххӑрмӗшне — Ҫӗр хаярне параҫҫӗ.
- Кӗлӗ тата пил сӑмахӗсем
- Ӑрӑмлӑ сӑмахлӑх: пилпе халал, тупа, кӗлӗ-сӑрман тата вӗсене каламалли йӗркесем
Шырав
Пайсем
- Харкам сӑвап, сунӑм, тупа
- Тӗнче хӑвачӗсене чыслани
- Ҫурхи тата ҫуллахи уявсемпе чӳк кӗллисем
- Хӗле кӗнӗ йӗркепе калакан кӗлӗсем
- Кил-йышри кулленхи йӑласемпе кӗлӗсем
- Пытару йӗркипе сӑмахлӑхӗ
- Асӑну йӗркипе сӑмахлӑхӗ
- Хресчен ӗҫӗн кӗллисем
- Мӑчавӑрсем халӑха каланинчен