Пилсемпе кӗлӗсем

263-мӗш кӗлӗ

Ҫурта кунне Мӑнкун пуҫлансан тепӗр кунне ирттернӗ. Ҫурта ҫунса тӑнӑ ҫӗре, алӑк патӗнчи урлӑ сак ҫине, икӗ алтӑр е икӗ чашӑк ҫине лартса хывма пуҫлаҫҫӗ. Вӗсем хывнӑ чухне пӗрерӗн-пӗрерӗн икерчӗ-кукӑле вилнӗ ҫын ятне асӑнса: «Ачам, умӑнта пултӑр», — тесе пӗр алтӑрри ҫине татса пӑрахаҫҫӗ. Унтан, пур вилнӗ ҫынсене асӑнса икерчӗ-кукӑльпе хывса пӗтерсен, тепӗр алтӑрри ҫине пӗрер курка сӑра ярса хываҫҫӗ.

Хывнӑ чухне хӑшин ачи-пӑчи анчах вилнӗ пулсан калаҫҫӗ:

Ах, ачам-пӑчамсем! Пире усал ан тӑвӑрах тата выльӑх-чӗрлӗхсене те кӳпӗнтерсе ан вӗлерӗрех. Пехил, халав тӑвӑр пире.

Ашшӗ-амӑшӗ вилнӗ пулсан е урӑх тӑванӗ вилнӗ пулсан вӗсене ҫапла калаҫҫӗ:

Атте, анне, пичче! Сире кунта мӗнпур пеккине ӗҫсе-ҫимешкӗн вӑй ҫитнине пӗтӗмпех паратпӑр, эсир пӗр-пӗринпе хӗпӗртесе ӗҫсе-ҫийӗрех.

Кама астумасӑр хывмасӑр хӑвартӑмӑр пуль, эсир ыттисенчен шырӑр.

Пӳртре мӗнпур ҫын хывса пӗтерсен, вилнӗ ҫынсен ячӗсене асӑнса апат ҫисе ӗҫкелесен хайхи алтӑр ҫинчи апатсене кил карти хапха юпи кутне пӗр ҫынна кӑларса тӑктараҫҫӗ. Тата камалсӑрсем валли (камалсӑр тесе ача-пӑча ҫуралман ҫынна калаҫҫӗ) пӗр курка сӑра, виҫӗ икерчӗ илсе тухса пӑрахаҫҫӗ:

Арҫын камалсӑр, хӗрарӑм камалсӑр, хӗр камалсӑр. Умӑнта пултӑр.