1062-мӗш кӗлӗ
Выльӑхсене пурне те чӳклекен картана хӑваласа кӗртнӗ. Карта варрине хурантан инҫе мар вут хунӑ. Выльӑхсем вутпа хуран патне ан пыччӑр тесе карта йӗри-тавра вӗсене валли апат: утӑ е сӗлӗ улӑмӗ салатнӑ. Хатӗрленсе ҫитсен пӑтта чӳклеме тытӑннӑ:
Турӑ, ҫырлах! Сана карта пӑтти чӳклетпӗр, пӗтӗм ҫемьепе, выльӑх-черлӗхпе тӗрӗс-тӗкел тӑмалӑхне пар.
Унтан кашӑкпа пӑтӑ ӑсса ҫу ҫине пуҫса илнӗ, пашалу сӑмсипе кӑвапине касса илнӗ, вӗсемпе хурантан пӑтӑ ӑсса ҫу ҫине пуҫса чиксе кӑларнӑ та кашӑк ҫине хурса тепӗр хут ҫапла кӗлтунӑ:
Сана хуранти ҫулӑ пӑтӑпа, ҫулӑ пашалупа чӳклетпӗр, ҫырлах.
Унтан хӗвел тухӑҫ еннелле пӑхса виҫҫӗ тайӑлнӑ та кашӑк ҫинчи пӑтӑпа пашалӑва ҫапла каласа вутта пӑрахнӑ:
Ҫырлах, Вут ама! Тӗрӗс-тӗкел тӑр!
Унтан вара чӳклекен пашалӑва пӗр татӑк касса илсе пӗрре ҫыртнӑ та виҫӗ тапхӑрччен хурантан ҫу ҫине пуҫса кӑларса виҫӗ хутчен пӑтӑ сыпнӑ. Унтан вара ытти ҫемьесем ӗретрен пыра-пыра чӳклекен ҫын касса илнӗ пашалу татӑкне пӗрер ҫыртса илсе виҫ тапхӑрччен хурантан пӑтӑ сыпнӑ. Пӑтта пурте сыпса тухсан чӳклекен ҫын пӗр юпа ҫине укҫа хунӑ. Укҫине чӳклеме тухнӑ чухне пӳртре ҫуса чӳпӗкпе чӗркесе тухнӑ. Юпа ҫине хунӑ чух каланӑ:
Укҫа пек ҫутӑлса пурӑнмалла пултӑр. Хӑмла пек хӑпарччӑр, ҫулҫӑ пек ярпайса ӳсчӗр, тырӑ пек тутӑ пулччӑр.
- Кӗлӗ тата пил сӑмахӗсем
- Ӑрӑмлӑ сӑмахлӑх: пилпе халал, тупа, кӗлӗ-сӑрман тата вӗсене каламалли йӗркесем
Шырав
Пайсем
- Харкам сӑвап, сунӑм, тупа
- Тӗнче хӑвачӗсене чыслани
- Ҫурхи тата ҫуллахи уявсемпе чӳк кӗллисем
- Хӗле кӗнӗ йӗркепе калакан кӗлӗсем
- Кил-йышри кулленхи йӑласемпе кӗлӗсем
- Пытару йӗркипе сӑмахлӑхӗ
- Асӑну йӗркипе сӑмахлӑхӗ
- Хресчен ӗҫӗн кӗллисем
- Мӑчавӑрсем халӑха каланинчен